آیا ماساژ بر عملکرد تیروئید اثر دارد؟
آیا تا به حال فکر کرده‌اید که ماساژ، فقط برای رفع خستگی عضلات نیست و شاید بتواند به تنظیم غدد بدن، از جمله تیروئید هم کمک کند؟ غده تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد درون‌ریز بدن است که وظیفه اصلی آن کنترل سوخت‌وساز و انرژی بدن می‌باشد. مشکلات تیروئیدی مانند کم‌کاری یا پرکاری می‌توانند علائمی مثل خستگی، تغییر وزن، ریزش مو یا حتی اختلالات خلقی ایجاد کنند. بسیاری از افراد علاوه بر درمان‌های دارویی، به دنبال روش‌های طبیعی هستند تا بدنشان را دوباره به تعادل برسانند. یکی از این روش‌ها که توجه زیادی را به خود جلب کرده، ماساژ برای تنظیم غدد است.
ماساژ درمانی با ایجاد آرامش، بهبود گردش خون و کاهش استرس، می‌تواند به صورت غیرمستقیم بر عملکرد تیروئید و دیگر غدد اثر بگذارد. البته هنوز هم این سوال برای خیلی‌ها وجود دارد که:
واقعاً ماساژ می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند یا فقط یک باور عمومی است؟
در این مقاله از مرکز ماساژ زانیار صالحی، با بررسی علمی، نقل‌قول از منابع معتبر بین‌المللی و همچنین تجربه‌های عملی در ماساژ درمانی، به این موضوع می‌پردازیم تا پاسخی دقیق و کاربردی برای شما ارائه دهیم.
تیروئید چیست و چه وظایفی دارد؟
غده تیروئید، یک غده پروانه‌ای شکل است که در قسمت جلوی گردن، درست زیر حنجره قرار دارد. شاید کوچک به نظر برسد، اما تأثیر آن بر سلامت عمومی بدن بسیار بزرگ است. این غده با ترشح هورمون‌هایی مثل T3 (تری‌یدوتیرونین) و T4 (تیروکسین)، سرعت متابولیسم بدن را تنظیم می‌کند.
به زبان ساده، تیروئید موتور تنظیم‌کننده بدن است که انرژی، دما، وزن و حتی خلق‌وخو را تحت کنترل دارد.
مهم‌ترین وظایف غده تیروئید
غده تیروئید با ترشح هورمون‌های حیاتی نقش مهمی در بدن ایفا می‌کند. این غده کوچک پروانه‌ای شکل، مسئول تنظیم سوخت‌وساز و متابولیسم بدن است و از همین طریق روی وزن و اشتها اثر می‌گذارد. علاوه بر آن، دمای بدن را کنترل کرده و سطح انرژی و کیفیت خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تیروئید در دوران کودکی وظیفه مهمی در رشد و تکامل بدن دارد و در عین حال سلامت پوست، مو و ناخن‌ها را نیز حفظ می‌کند. به همین دلیل هر گونه اختلال در عملکرد این غده می‌تواند تغییرات قابل توجهی در سلامت عمومی فرد ایجاد کند.
هنگامی که این غده دچار اختلال شود، دو حالت اصلی رخ می‌دهد:
کم‌کاری تیروئید: ترشح کمتر از حد طبیعی هورمون‌ها که باعث خستگی، افزایش وزن، خشکی پوست و ریزش مو می‌شود.
پرکاری تیروئید: ترشح بیش‌ازحد هورمون‌ها که منجر به کاهش وزن سریع، اضطراب، بی‌خوابی و تپش قلب می‌شود.
حالا این سؤال پیش می‌آید: آیا ماساژ می‌تواند در تنظیم عملکرد تیروئید نقش داشته باشد؟
پیش از پاسخ به این پرسش، باید ببینیم ماساژ درمانی چه اثری بر بدن و سیستم غدد دارد.
ماساژ و تأثیر آن بر سیستم غدد درون‌ریز
بدن ما مجموعه‌ای از غدد درون‌ریز دارد که هر کدام وظیفه تولید هورمون‌های حیاتی را بر عهده دارند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، غده تیروئید است که نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم، سطح انرژی و حتی خلق‌وخو ایفا می‌کند.
مطالعات علمی نشان داده‌اند که ماساژ با کاهش سطح هورمون استرس (کورتیزول) و افزایش ترشح هورمون‌های شادی‌بخش مثل سروتونین و دوپامین می‌تواند تعادل هورمونی بدن را بهبود ببخشد..
Massage therapy has advantages in treating hypothyroidism through acupressure that reduces its symptoms, improves blood flow curtailing inflammation of joints & pinched nerves while reducing stress, gaining muscle mass which helps fight tiredness.
ماساژ درمانی از طریق طب فشاری در درمان کم‌کاری تیروئید مزایایی دارد که علائم آن را کاهش می‌دهد، جریان خون را بهبود می‌بخشد، التهاب مفاصل و اعصاب تحت فشار را کاهش می‌دهد و در عین حال استرس را کاهش می‌دهد، توده عضلانی را افزایش می‌دهد که به مبارزه با خستگی کمک می‌کند.
منبع: noterro
وقتی سطح استرس پایین بیاید، عملکرد کلی غدد درون‌ریز از جمله تیروئید بهبود پیدا می‌کند. این موضوع برای افرادی که مشکلاتی مثل پرکاری یا کم‌کاری تیروئید دارند بسیار اهمیت دارد، چون این دسته افراد معمولاً با علائمی مانند اضطراب، تپش قلب و اختلال خواب روبه‌رو هستند. ماساژ می‌تواند با ایجاد آرامش، به تنظیم سیستم عصبی و در نتیجه تنظیم طبیعی غدد بدن کمک کند.
آیا ماساژ می‌تواند بر عملکرد تیروئید اثر مستقیم داشته باشد؟
بسیاری از افراد که دچار اختلالات تیروئیدی هستند، با علائمی مثل خستگی مزمن، اضطراب، مشکلات گوارشی، یا حتی دردهای عضلانی و مفصلی دست و پنجه نرم می‌کنند. ماساژ به طور مستقیم غده تیروئید را دستکاری نمی‌کند، اما به شکل غیرمستقیم می‌تواند عملکرد این غده حیاتی را بهبود دهد.
چطور؟
- کاهش استرس و اضطراب → استرس یکی از بزرگ‌ترین دشمنان تعادل هورمونی است. کاهش آن به بدن فرصت می‌دهد تا عملکرد تیروئید متعادل‌تر شود.
- بهبود گردش خون و لنف → ماساژ گردش خون را تقویت کرده و جریان لنف را بهبود می‌بخشد. این موضوع باعث می‌شود مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به بافت‌ها برسد و سموم سریع‌تر دفع شوند، که می‌تواند به بهبود عملکرد غدد کمک کند.
- تنظیم سیستم عصبی خودمختار → تیروئید ارتباط نزدیکی با سیستم عصبی دارد. ماساژ با ایجاد آرامش در اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک می‌تواند بر تعادل هورمونی اثرگذار باشد.
A massage does more than just feel good. It can lower the amount of cortisol in your body. This hormone is produced when your body is stressed. It increases glucose in your bloodstream, enhances your brain’s use of glucose and curbs functions that are nonessential in a fight-or-flight situation.
ماساژ درمانی نشان داده است که هورمون‌های استرس را کاهش می‌دهد، گردش خون را بهبود می‌بخشد و از فرآیندهای طبیعی ترمیم بدن پشتیبانی می‌کند که می‌تواند به طور غیرمستقیم عملکرد غدد درون‌ریز را بهبود بخشد.
منبع: mayoclinichealthsystem
این یعنی اگرچه ماساژ جایگزین درمان دارویی یا پزشکی اختلالات تیروئید نیست، اما می‌تواند یک روش مکمل بسیار مؤثر باشد که کیفیت زندگی فرد را بهبود ببخشد.
چه نوع ماساژهایی برای افراد با مشکلات تیروئیدی مفید هستند؟
وقتی صحبت از ماساژ برای تیروئید می‌شود، هدف اصلی این نیست که مستقیماً غده تیروئید لمس یا دستکاری شود، بلکه تمرکز بر روی کاهش علائم همراه و بهبود کلی عملکرد بدن است. در ادامه چند تکنیک مؤثر را بررسی می‌کنیم:
1. ماساژ ریلکسیشن (Relaxation Massage)
این نوع ماساژ با ضربات آرام و ملایم انجام می‌شود و تأثیر مستقیم بر کاهش استرس دارد. افرادی که تیروئید کم‌کار یا پرکار دارند، معمولاً با اضطراب، تپش قلب یا خستگی مزمن مواجه می‌شوند. کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) می‌تواند به متعادل‌تر شدن هورمون‌های تیروئید کمک کند.
2. ماساژ لنفاوی (Lymphatic Drainage Massage)
از آنجایی که سیستم لنفاوی در دفع سموم و مواد زائد بدن نقش مهمی دارد، ماساژ تخلیه لنف می‌تواند به کاهش التهاب و پف‌کردگی کمک کند. بسیاری از بیماران تیروئیدی دچار احتباس مایعات و ورم می‌شوند. این تکنیک کمک می‌کند تا گردش لنف بهبود یابد و بدن سبک‌تر شود.
3. ماساژ نقاط فشاری (Acupressure Massage)
در طب سنتی چینی، برخی نقاط خاص در بدن وجود دارد که به عملکرد غدد درون‌ریز، از جمله تیروئید، مرتبط هستند. تحریک این نقاط با فشار ملایم می‌تواند به بهبود سطح انرژی، کاهش خستگی و تنظیم متابولیسم کمک کند.
4. ماساژ برای بهبود جریان خون گردن و شانه‌ها
از آنجا که تیروئید در جلوی گردن قرار دارد، بهبود جریان خون در این ناحیه می‌تواند به رساندن اکسیژن و مواد مغذی بیشتر به بافت‌های اطراف کمک کند. ماساژ آرام گردن و شانه‌ها، هم باعث آرامش ذهنی می‌شود و هم از نظر فیزیولوژیکی مفید است.
مزایا و اثرات غیرمستقیم ماساژ بر عملکرد تیروئید
با اینکه ماساژ نمی‌تواند مستقیماً غده تیروئید را درمان کند، اما اثرات غیرمستقیم آن می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها و بهبود کیفیت زندگی کمک کند:
- کاهش استرس و تعادل هورمونی
ماساژ باعث کاهش سطح هورمون کورتیزول می‌شود و این به کاهش اضطراب، خستگی و نوسانات خلقی کمک می‌کند. برای کسانی که تیروئید کم‌کار یا پرکار دارند، کاهش استرس می‌تواند عملکرد متابولیسم و تولید هورمون‌ها را بهتر کند. - بهبود جریان خون و تغذیه بافت‌ها
با ماساژ نواحی گردن، شانه و پشت، گردش خون بهبود می‌یابد. این جریان بهتر خون باعث می‌شود اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به بافت‌های اطراف تیروئید برسد و عملکرد سیستم ایمنی و متابولیک بهتر شود. - کاهش درد و تنش عضلانی
بسیاری از بیماران تیروئیدی از گرفتگی عضلات، درد گردن و شانه یا سردرد رنج می‌برند. ماساژ این مناطق باعث شل شدن عضلات و کاهش درد می‌شود و کیفیت زندگی فرد را بهبود می‌بخشد. - افزایش آرامش و بهبود خواب
ماساژ باعث آزاد شدن اندورفین و سروتونین می‌شود. این هورمون‌ها علاوه بر کاهش استرس، کیفیت خواب را بهبود می‌دهند و به کاهش خستگی مزمن بیماران تیروئیدی کمک می‌کنند. - تقویت سیستم لنفاوی و تخلیه سموم
ماساژ لنفاوی به کاهش احتباس مایعات و ورم کمک می‌کند و باعث می‌شود بدن سبک‌تر شود. تکنیک‌هایی که بر سر و صورت انجام می‌شوند، مشابه ماساژ تخلیه سینوس هستند و می‌توانند مسیرهای لنفی را باز کنند و اثر آرام‌بخشی ایجاد کنند.
در مرکز ماساژ زانیار صالحی، ما با ترکیب ماساژ آرامش‌بخش، لنفاوی و نقاط فشاری، یک برنامه درمانی کامل برای بیماران تیروئیدی ارائه می‌دهیم. شما می‌توانید با رزرو جلسه مشاوره تخصصی، تجربه‌ای امن و مؤثر از ماساژ برای بهبود علائم تیروئید داشته باشید.
تکنیک‌ها و نحوه انجام ماساژ تیروئید در منزل
برای انجام ماساژ در منزل و حمایت از عملکرد تیروئید می‌توانید با چند روش ساده و مؤثر شروع کنید. ابتدا در یک محیط آرام و راحت بنشینید یا دراز بکشید و نفس‌های عمیق و آرام بکشید تا ذهن و بدن آماده شوند. برای ماساژ گردن، با نوک انگشتان فشار ملایمی در اطراف محل غده تیروئید (جلوی گردن، پایین حنجره) وارد کنید و حرکات دایره‌ای آرام انجام دهید توجه داشته باشید فشار نباید باعث درد شود. برای شانه‌ها و پشت، با استفاده از کف دست‌ها و انگشتان، گره‌ها و تنش‌های عضلانی را به آرامی شل کنید. همچنین ماساژ نواحی شکم و کف دست‌ها می‌تواند به تعادل هورمونی کمک کند و برای خانم‌ها تأثیرات مثبتی داشته باشد به همین دلیل می‌توان از آن به عنوان ماسـاژ برای پریود شدن یاد کرد که باعث کاهش درد و تنظیم چرخه‌های ماهانه نیز می‌شود. جلسات کوتاه ۵ تا ۱۰ دقیقه‌ای، همراه با تنفس عمیق و تمرکز بر آرامش، بهترین نتیجه را در خانه فراهم می‌آورد.
جمع‌بندی و توصیه نهایی
ماساژ درمانی، اگرچه مستقیماً غده تیروئید را دستکاری نمی‌کند، اما با اثرات غیرمستقیم خود بر کاهش استرس، بهبود گردش خون، تقویت سیستم لنفاوی و ایجاد آرامش، می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید و تنظیم هورمون‌های بدن کمک کند. تکنیک‌های ساده‌ای مانند ماساژ گردن، شانه‌ها، پشت و کف دست‌ها در منزل، همراه با تنفس عمیق، می‌توانند تجربه‌ای امن و مؤثر برای حمایت از سلامت غدد درون‌ریز شما باشند.
برای کسانی که به دنبال راهکارهای طبیعی و مکمل درمانی هستند، ترکیب ماساژ ریلکسیشن، ماساژ لنفاوی و ماساژ نقاط فشاری، یک برنامه کامل برای بهبود کیفیت زندگی و تعادل هورمونی فراهم می‌کند. همچنین، این روش‌ها می‌توانند به کاهش درد، تنظیم چرخه‌های ماهانه و آرامش ذهنی کمک کنند.
برای تجربه ماساژ تخصصی و دریافت برنامه‌ای شخصی‌سازی شده که به بهبود عملکرد تیروئید و تعادل هورمونی شما کمک کند، همین حالا با مرکز ماساژ زانیار صالحی تماس بگیرید و جلسه مشاوره خود را رزرو کنید. یک قدم ساده می‌تواند تغییر بزرگی در سلامت و آرامش شما ایجاد کند.
منابع: noterro
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
چطور زانو را ماساژ دهیم؟
آموزش ماساژ کف پا
ماساژ درمانی برای افراد مبتلا به آرتروز
آموزش بادکش درمانی و نکاتی که باید در نظر داشته باشید
آموزش ماساژ از صفر تا صد
دیدگاهتان را بنویسید